نقش عامل انسانی در تخریب مراتع، مطالعه موردی حوضه آبریز سد بارزو شهرستان شیروان

این رساله با مطرح ساختن مهمترین عواملی که تحت تاثیر انسان (عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی)، سبب به هم زدن ارتباط متقابل انسان و محیط و به تبع آن بهره برداری از مراتع گردیده اند، در جستجوی یافتن نقش انسان در تخریب مراتع منطقه مورد مطالعه می باشد. مکتب فکری حاکم بر این مطالعه، سعی دارد علل تخریب را در سطح منطقه ای، ملی و بین المللی جتسجو کند، زیرا نگارنده معتقد است که تحولات منطقه را نمی توان بدون مطالعات تحولات اقتصاد سیاسی ایران در یک قرن گذشته و بدون مطالعه روند تسلط نطام نابرابر سرمایه داری بر جهان و به تبع بر ایران مورد تحقیق قرار داد. در بخش جمعیت ، مهمترین عوامل دخیل در تخریب مراتع، رشد جمعیت ، مهاجرت ، فقدان فرصت های شغلی، اختلافات روستاییان با یکدیگر و با عشایر می باشد. در بخش زراعت و باغداری می توان از رشد روابط سرمایه داری زراعی، اصلاحات ارضی و قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع، کاهش توجه به کشاورزی، وارردات بیش از حد و عدم حمایت کشاورزان و ورود تکنولوژی و شخم مراتع نام برد. در بخش دامداری، شیوه معیشت عشایری، قانون اخذ حق تعلیف از دامداران پس از ملی شدن مراتع، افزایش دام پیش از ظرفیت مراتع، عدم رعایت زمان چرای مراتع و کمبود نیروی متخصص و عدم مدیریت صحیح از مهمترین عوامل تخریب مراتع، عدم رعایت زمان چرای مراتع و کمبود نیروی متخصص و عدم مدیریت صحیح از مهمترین عوامل تخریب مراتع محسوب می گردند. در بخش صنایع دستی، رشد روابط سرمایه داری و رونق صنایع ماشینی و زوال صنایع دستی باعث بیکاری شاغلین این صنعت و کشیده شدن آنها به طرف کشت مراتع و افزایش فشار بر مراتع گردیده است . در بخش مسکن و سوخت ، قطع درختان و بوته های جنگلی و مرتعی به منظور ساختمان سازی و سوخت ، عدم تامین به موقع سوخت فسیلی از مهمترین عواملی هستند که بر تخریب مراتع اثر گذاشتند.